Dış gebelik nedir?

Dış gebelik, rahim dışında bulunan bir gebeliktir. Dış gebelik ciddi bir durumdur ve hatta hayatı tehdit edici olabilir.

Gebelik, bir yumurta bir sperm ile birleştiğinde başlar. Bu hücreler büyüyerek "embriyo" adı verilen daha büyük bir hücre grubuna dönüşür. Normal bir hamilelikte embriyo rahim zarına tutunur. Daha sonra bir "fetüs" ya da gelişmekte olan bir bebek haline gelebilir.

Dış gebelikte embriyo rahim zarına tutunmaz. Bunun yerine, vücutta tutunmaması gereken bir yere tutunur ve büyümeye başlar. Embriyo büyüse de bir bebeğe dönüşemez. Embriyo büyüdükçe ağrıya ve kanamaya neden olabilir ve başka sorunlara yol açabilir. Bu sorunlardan bazıları yaşamı tehdit edici olabilir.

Çoğu dış gebelikte, embriyo fallop tüplerinden birinin (yumurtalıkları rahme bağlayan tüpler) astarına yapışır. Bu durumda doktorlar buna "tubal gebelik" de demektedir. Nadir durumlarda embriyo rahim ağzına, yumurtalığa veya karnın iç kısmına da yapışabilir.

Dış gebeliğe ne sebep olur?

Bazı durumlarda dış gebelik belirgin bir neden olmaksızın gerçekleşir. Ancak bir kişinin dış gebelik geçirme riskini artıran bazı şeyler vardır. Aşağıdaki durumlarda riskiniz daha yüksektir:

• Geçmiş enfeksiyonlar ("cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar" olarak adlandırılır) veya ameliyatlar gibi anormal veya hasarlı fallop tüpleriniz varsa
• Daha önce dış gebelik geçirmiş olmak
• Gebe kalmanıza yardımcı olmak için belirli tedaviler alıyorsanız
• Sigara içmek
• "Rahim içi araç" ("RİA") adı verilen bir tür doğum kontrol yöntemi kullanan kişilerin hamile kalma şansı çok düşüktür. Ancak RİA kullanan bir kişi hamile kalırsa, dış gebelik riski daha yüksektir. RİA'nız varsa ve gebe olabileceğinizi düşünüyorsanız, hemen doktorunuza veya hemşirenize söyleyin. Dış gebelik olup olmadığını kontrol edebilirler.

Dış gebeliğin belirtileri nelerdir?

Dış gebelik geçiren kişilerde her zaman erken belirtiler görülmez. Erken belirtiler ortaya çıktığında, bunlar şunları içerebilir:

• Alt karın ağrısı
• Vajinadan kanama (kanama ağır veya hafif olabilir, hatta sadece kan lekeleri veya kahverengi lekelenme olabilir
• Bazı kişilerde dış gebelik daha ciddi sorunlara neden olana kadar herhangi bir belirti görülmez. Örneğin, fallop tüpünde büyüyen bir embriyo fallop tüpünün patlayarak açılmasına veya "yırtılmasına" neden olabilir. Bu olduğunda, belirtiler şunları içerebilir:
  • Şiddetli alt karın ağrısı
  • Vajinadan gelen şiddetli kanama
  • Bayılma veya kendinden geçme ya da bayılacakmış gibi hissetme

Hamileyseniz ve yukarıda listelenen belirtilerden herhangi birine sahipseniz, mümkün olan en kısa sürede bir acil servise gidin.

Dış gebelik için bir test var mı?

Dış gebeliğiniz olup olmadığını kontrol etmek için doktorunuz şunları yapabilir:

• HCG adı verilen bir hormonu ölçmek için bir kan testi - Bu test hamile olup olmadığınızı ve hamileliğin ne kadar hCG ürettiğini kontrol eder.
• Embriyonun vücudunuzun neresinde olduğunu görmek için ultrason adı verilen bir görüntüleme testi - Görüntüleme testleri vücudun içinin resimlerini oluşturur.
• Bazen test sonuçları dış gebeliği hemen gösterir. Ancak genellikle doktorların dış gebeliğiniz olup olmadığından emin olmak için testleri birkaç günde bir tekrarlamaları gerekir.

Dış gebelik nasıl tedavi edilir?

Doktorlar embriyonun büyüklüğüne, belirtilerinize ve diğer faktörlere bağlı olarak dış gebeliği 2 şekilde tedavi edebilirler. Her iki tedavi de embriyonun çıkarılmasını içerir. Bunu yapmak önemlidir, çünkü embriyo büyümeye devam ederse hayatı tehdit edebilir.

Tedavi seçenekleri şunları içerir:

• İlaç - Doktorunuz size metotreksat adı verilen bir ilaç verebilir. Bu ilaç embriyonun büyümesini durdurur ve çözülmesine neden olur. İlaçla tedavi edilirseniz, tedavinin işe yaradığından emin olmak için birkaç hafta boyunca takip kan testlerine ihtiyacınız olacaktır.
• Ameliyat - Bir doktor embriyoyu çıkarmak için ameliyat yapabilir. Doktorunuzun fallop tüpünüzü de çıkarması gerekebilir.

Dış gebelik önlenebilir mi?

Dış gebeliklerin çoğu önlenemez. Hamile kalmayı denemeyi planlıyorsanız, dış gebeliği önlemek için yapabileceğiniz belirli bir şey yoktur.

Gelecekte gebe kalabilir miyim?

Çoğu insan dış gebelik geçirdikten sonra normal bir hamilelik yaşayabilir. Ancak hamile kalmaya çalışıyorsanız doktorunuza veya hemşirenize bildirin. Bu şekilde, her şeyin normal olduğundan emin olmak için hamileliğinizi takip edebilirler.

Tedavi sonrası evde kendime nasıl bakabilirim?

Eve gittiğinizde ne yapmanız gerektiğini doktorunuza veya hemşirenize sorun. Kendinize bakmak için ne yapmanız gerektiğini tam olarak anladığınızdan emin olun. Anlamadığınız bir şey olursa soru sorun.

Gebeliğin artık olmadığından emin olmak için kan testlerine ihtiyacınız olabilir. İhtiyacınız olan kan testlerinin sayısı ve bunları ne zaman yaptıracağınız, hangi tedaviyi gördüğünüze bağlıdır.

İlaçla tedavi edildiyseniz, bir süre belirli şeyleri yapmaktan kaçınmanız gerekecektir. Doktorunuz bu şeyleri tekrar yapabilmeniz için ne kadar süre geçmesi gerektiğini size söyleyecektir:

• Cinsel ilişkiye girmeyin veya vajinanıza bir şey sokmayın.
• Güneşten uzak durun. İlaç cildinizi güneşe karşı daha hassas hale getirir.
• Folik asit içeren vitaminleri almayın.
• Doktorunuz size söylerse "NSAİ" ilaçlardan kaçının. Bunlar arasında ibuprofen (örnek marka adları: ibufen) ve naproksen (örnek marka adı: Apranax) bulunur. Bazı kişilerde ilaç iğnesinden bir hafta kadar sonra hafif karın ağrısı veya kramplar görülebilir. Buna yardımcı olması için asetaminofen (örnek marka adı: Tylenol) alabilirsiniz.
• Ameliyat olduysanız, iyileşme süreciniz geçirdiğiniz ameliyatın türüne bağlı olacaktır.

Tekrar hamile kalmayı denemek istiyorsanız, denemeye ne zaman başlayacağınız konusunda doktorunuzla veya hemşirenizle konuşun. Metotreksat ile tedavi edildiyseniz, çoğu doktor hamile kalmaya çalışmadan önce yaklaşık 3 ay beklemenizi önerir.

Mümkün olduğunda dinlenin. Duygusal sağlığınıza dikkat etmeniz de önemlidir. Dış gebelikten sonra üzgün veya kederli olmanız normaldir. Eşinizden, ailenizden veya arkadaşlarınızdan destek almak yardımcı olabilir.

Hangi takip bakımına ihtiyacım var?

Doktorunuz size ne zaman takip randevusu almanız gerektiğini söyleyecektir. Kan testlerine ihtiyacınız varsa, bunları ne sıklıkta yaptıracağınızı ve sonuçlarla ne yapacağınızı bildiğinizden emin olun.

Doktoru ne zaman aramalıyım?

Aşağıdaki durumlarda hemen acil yardım çağırın (112'yi arayın)

• Karnınızda veya omzunuzda şiddetli ağrı varsa.
• Çok halsiz, baş dönmesi veya nefes darlığı hissediyorsanız ya da bayılıyorsanız.
• Yeni veya artan vajinal kanamanız varsa.

Aşağıdaki durumlarda tavsiye için doktorunuzu arayın:

• 38°C veya daha yüksek ateşiniz varsa veya titriyorsanız.
• Ağrı kesici ilaç aldıktan sonra geçmeyen kramplarınız varsa.