Kırmızı kan hücresi antijenleri ve antikorları nedir?

Kırmızı kan hücreleri veya alyuvarlar vücutta oksijen taşıyan kan hücreleridir. Herkesin alyuvarları biraz farklıdır. Bu nedenle bağışıklık sistemi başka bir kişinin alyuvarlarını yabancı olarak değerlendirebilir. Böyle bir durumda bağışıklık sistemi "antikorlar" oluşturarak tepki verebilir. Antikorlar, vücudun bir şeyi yabancı olarak algıladığında ürettiği proteinlerdir.

Antijenler, antikorların alyuvarların üzerinde tanıdığı şeylerdir. Proteinler ve şekerlerden oluşurlar. Her insan, ebeveynlerinden miras aldıklarına bağlı olarak kendi alyuvar antijen setine sahiptir. Örneğin:

• "ABO" kan grubu 1 tip alyuvar antijenidir. Ebeveynlerinizin her birinden A antijenini, B antijenini ya da hiçbirini miras alırsınız.
• "O tipi" kana sahipseniz, bu herhangi bir A veya B antijenine sahip olmadığınız anlamına gelir. Diğer olası kombinasyonlar 1 veya 2 kopya A, 1 veya 2 kopya B veya 1 A ve 1 B'dir.
• "RhD" başka bir RBC antijen türüdür. Bazen basitçe "Rh" olarak adlandırılır. Bunun için ya pozitif ya da negatifsinizdir.

Başka alyuvar antijenleri de vardır. Hangi antijene sahip değilseniz, vücudunuz onlara karşı antikor üretebilir.

Bağışıklık sistemi neden antikor yapar?

Genellikle bağışıklık sisteminiz yabancı bir şeye maruz kaldıktan sonra antikor üretir. Bunu, o şeye bir daha maruz kaldığınızda sizi korumaya çalışmak için yapar. Aşılar bu şekilde çalışır.

Alyuvar antijenleri için:

• A ve B antijenleri için doğal olarak antikor yaparsınız.
• O tipi kanı olan biri hem A hem de B'ye karşı antikor üretir.
• A tipi olan biri B'ye karşı antikor üretir.
• B tipi olan biri A'ya karşı antikor üretir.
• AB tipi olan biri ise her ikisine karşı da antikor üretmez. AB tipi çok nadir görülür.

Diğer alyuvar antijenleri için, sadece kanınız başka birinin kanına maruz kalırsa antikor yaparsınız. Bunun gerçekleşebileceği ana yollar şunlardır:

• Kan transfüzyonu alırsınız.
• İğneleri paylaşırsanız.
• Gebe kalırsanız - Hamileyken, fetüs babadan miras kalan antijenlere sahip olabilir. Bazen doğum sırasında bebeğin kanına maruz kalırsınız. Gebelik bebek doğmadan önce sona erse bile maruz kalabilirsiniz.

Alyuvar antikor taraması nedir?

Bu, kan grubunuzu ve belirli alyuvar antikorlarına sahip olup olmadığınızı kontrol etmek için yapılan bir kan testidir. Kanınızdan alınan bir örnek test edilerek yapılır. Test, birçok farklı alyuvar antijenine karşı antikor arayabilir. Önemli olanlardan bazıları A, B ve RhD'dir. Kan hücrelerinizde A, B veya RhD yoksa kan grubunuz "O negatif "tir. Tarama ayrıca diğer alyuvar antijenlerine karşı antikorları da kontrol edebilir.

Neden alyuvar antikor taraması yaptırabilirim?

Başlıca nedenler şunlardır:

• Kan transfüyonuna ihtiyacınız varsa - Bu, başka bir kişi tarafından bağışlanan kanı almak anlamına gelir. Kan nakline ihtiyacınız varsa, kan bankası önce alyuvar antijenlerine karşı herhangi bir antikorunuz olup olmadığını görmek için kanınızı test edecektir. Kan grubunuza uygun olan kanı size vereceklerdir. Kanınızı test etmek için yeterli zaman yoksa, size "O tipi" kan verirler.
• Gebeyseniz - Tarama, bebeğinizin alyuvarlardakii antijenlere karşı antikorlarınız olup olmadığını gösterebilir. Bu olduğunda, fetüs veya bebek için sorunlara neden olabilir Buna "fetüs ve yenidoğanın hemolitik hastalığı" denir. Fetüste veya bebekte ciddi anemiye (kansızlığa) (düşük alyuvar sayısı) neden olabilir.

Tarama sonuçları doktorunuzun bakımınızı planlamasına yardımcı olacaktır.

Tarama testi neyi gösterir?

Tarama testi kan grubunuzu ve bazı yaygın alyuvar antijenlerine karşı antikorunuz olup olmadığını kontrol eder. Kanınızda alyuvar antijenlerine karşı antikorlar varsa, buna "pozitif" antikor taraması denir. Kan nakline ihtiyacınız varsa, kan bankası size bu antijenlere sahip olmayan kan verecektir.

Gebeyseniz, hangi antikorlara sahip olduğunuza ve fetüsün antijen(ler)e sahip olup olmayacağına bağlıdır.

• Doktorunuz mümkünse bebeğin babasını alyuvar antijenleri için test edecektir. Bu, bebeğin alyuvar antijenine sahip olup olmadığını anlamaya yardımcı olur. Bu net bir cevap vermezse, doktor bebeğin kanı hakkında daha fazla bilgi edinmek için başka testler yapabilir.
• Bebeğinizde alyuvar antijeni varsa, doktorunuz hamileliğinizin geri kalanında sizi yakından izleyecektir. Doktorlar bebekte anemi belirtileri için testler yapabilirler. Testler sorun olduğunu gösterirse, tıbbi ekip tedavi için bir plan yapabilir. Bu, bebek doğmadan önce veya sonra transfüzyonları içerebilir.

Alyuvar antikorlarının oluşmasını önlemenin bir yolu var mı?

Her zaman değil. Ancak kan grubu RhD-negatif olan gebeler için vücudun RhD'ye karşı antikor oluşturmasını önleyebilecek bir tedavi vardır. Bu, hamilelik sırasında iğne olarak verilir.

Alyuvar antikorlarının oluşmasını engellemenin diğer tek yolu, iğneleri paylaşmaktan kaçınmak ve gerekmedikçe kan nakli yapmaktan kaçınmaktır. Doktorlar, gerçekten ihtiyacınız olmadıkça size kan vermekten kaçınmaları gerektiğini bilirler.