Sezaryen doğum nedir?
Sezaryen doğum, bebeğinizi doğurmak için ameliyat olmak anlamına gelir. Sezaryen doğum yapacaksanız, ağrı hissetmemeniz için size anestezi verilecektir. Daha sonra doktor karnınızda bir kesi (kesik) yapacak ve bebeği rahminizden çıkaracaktır. Bu ameliyat bazen "sezaryen" olarak adlandırılır.
Ülkemizde her 2 bebekten yaklaşık 1'i sezaryenle doğmaktadır. Bebeklerin çoğu vajinadan dışarı çıkar. Buna "vajinal (normal) doğum" denir.
Sezaryene ihtiyacım olup olmadığını önceden bilebilir miyim?
Bilebilirsiniz. Doğuma girmeden önce sezaryenle doğum yapmanın en yaygın nedenleri şunlardır:
- Geçmişte sezaryenle bir bebeğiniz olmuşsa.
- Bebek baş aşağı çıkmıyor.
- Bebek çok büyük.
- Herpes veya HIV gibi bir enfeksiyonunuz varsa - Bunlar vajinal doğum sırasında bebeğe bulaşabilir.
- Plasenta previa" adı verilen bir durumunuz var - Plasenta, bebeğe besin ve oksijen getiren ve atıkları uzaklaştıran organdır. Plasenta previa'da bu organ vajinaya giden yolu tıkar.
- Bebekte bir sorun vardır ve doktor bu nedenle doğumun ve vajinal doğumun güvenli olmayabileceğine inanır.
Bazı insanlar gerekmediği halde sezaryenle doğum yapmayı tercih eder. Bebeğinizi bu şekilde doğurmak istediğinizi düşünüyorsanız doktorunuzla konuşun. Ameliyatın gerçek riskleri vardır.
Planlı sezaryen doğumlar ne zaman yapılmalıdır?
Çoğu durumda, hamileliğin 39. haftasına veya daha sonrasına kadar beklemeniz gerekir (Normal bir hamilelik yaklaşık 40 hafta sürer). Ancak sizde veya bebekte bir sorun varsa 39 haftadan önce planlanması gerekebilir.
Neden bazı insanlar doğum başladıktan sonra sezaryenle doğum yapmak zorunda kalıyor?
Yaygın bir neden, doğumun olması gerektiği gibi ilerlememesidir. Bu şu durumlarda olabilir:
- Bebek garip bir pozisyondadır, örneğin başı yana doğru veya çene öndedir.
- Bebek çok büyükse.
- Pelvisiniz çok küçüktür (pelvis, kalçalarınızın ve vajinanızın etrafındaki kemik setidir).
Sezaryen doğum için diğer nedenler şunlardır:
- Örneğin kalp atış hızı çok yavaş olduğu için bebeğin hayatı tehlikededir.
- Örneğin çok fazla kanamanız olduğu için hayatınız tehlikededir.
Doğumum yavaş ilerliyorsa sezaryen doğum yapmam gerekir mi?
Şart değildir. İlk olarak, doktorunuz veya ebeniz oksitosin adı verilen bir ilaç kullanabilir. İlaç kasılmalarınızı daha güçlü hale getirmelidir. Bu birkaç saat içinde işe yaramazsa, doktorunuz sezaryen doğum önerebilir.
Ameliyat nasıl yapılır?
Ana adımlar:
- İlk olarak, ameliyat sırasında olanları hissetmenizi önlemek için anestezi alacaksınız. 2 çeşit anestezi vardır. Bölgesel anestezi ile uyanık kalırsınız. Genel anestezi ile uyursunuz.
- Daha sonra, doktor karnınızın alt kısmında bir kesi yapacaktır. Kesi yapmanın 2 yolu vardır:
- Çoğu zaman, kesi karnınız boyunca, 1 taraftan diğerine, kasık kıllarınızın 2-3 cm yukarısından geçer.
- Çok kanamanız varsa veya bebeğiniz tehlikedeyse, kesi yukarı ve aşağı gidebilir. Bu tür bir kesi bazen bebeği dışarı çıkarmanın en hızlı yoludur.
- Karnınızı açtıktan sonra doktor rahminizde bir delik açacak ve bebeği çıkaracaktır. Daha sonra doktor göbek kordonunu kesecek ve plasentayı çıkaracaktır.
- Son olarak, doktor rahminizi ve karnınızı dikişlerle ve muhtemelen zımbalarla kapatacaktır.
Ameliyattan sonra iyileşme ne kadar sürer?
Birkaç saat içinde hareket edebilecek, yiyip içebileceksiniz. Çoğu insan 3 gün sonra eve gider, ancak biraz ağrısı olacaktır. Tamamen iyileşmesi 6 ila 8 hafta sürebilir. İşe dönmeyi planlıyorsanız, bunu büyük olasılıkla bu süreden sonra yapabilirsiniz.
Sezaryen doğum yapmanın riskleri var mıdır?
Evet, vardır. Çoğu insan ve bebekleri sezaryen doğumdan sonra iyi olsa da riskler vardır. Vajinal doğumla karşılaştırıldığında sezaryen doğumun neden olma olasılığı daha yüksektir:
- Mesane, kan damarları, bağırsaklar ve yakındaki diğer organların zarar görmesi
- Enfeksiyon
- Kan damarlarını tıkayabilen ve solunum güçlüğüne neden olabilen kan pıhtıları
- Doğumdan sonra iyileşmek için daha uzun bir süre
- Daha sonraki gebeliklerde plasenta ve uterus ile ilgili sorunlar
- Yenidoğanda nefes almada sorun (bu genellikle kısa sürer)
Doktorunuz ameliyatın risklerinin sizin için almaya değer olup olmadığına karar vermenize yardımcı olabilir.
İyileşirken ne gibi belirtiler yaşayabilirim?
İlk birkaç hafta boyunca aşağıdaki belirtilerin görülmesi yaygındır:
- Karnınızda hafif kramplar
- Hafif kanama ve vajinanızdan sarımsı sıvılar gelmesi
- Kesiğin yapıldığı yerde ağrı
Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu arayın:
- Ateşiniz 38°C’den yüksekse.
- Ağrınız kötüleşirse.
- Vajinal kanamanız ağırlaşırsa.
- Karnınızdaki kesi daha fazla ağrıyor veya kızarıyor ya da kanıyor veya sıvı sızdırıyor.
Sezaryen doğum yaparsam, gelecekteki tüm doğumlarımın sezaryen olması gerekir mi?
Artık öyle değil. Günümüzde birçok kişi önceki sezaryen doğumlarından sonra "doğum denemesi" yapmaktadır. Buna "SSVDD" adı verilir. Sezaryen sonrası vajinal doğum ise "SSVD" olarak adlandırılır.
İlk sezaryen doğumda rahminizdeki kesik yukarıdan aşağıya doğru değil de bir yandan diğer yana doğru ilerlediyse, bir sonraki bebeğinizi vajinal yolla doğurma şansınız yüksektir. Doktorunuza doğum denemesinin sizin için mümkün olup olmadığını sorun.
Sezaryen sonrası taburcu talimatları nedir?
Taburcu talimatları, tıbbi bakım aldıktan sonra kendinize nasıl bakacağınızla ilgili bilgilerdir. Çoğu insan sezaryen doğumdan yaklaşık 3 gün sonra hastaneden eve döner. Ancak tamamen iyileşmesi 6 ila 8 hafta sürebilir.
Evde kendime nasıl bakabilirim?
Eve gittiğinizde ne yapmanız gerektiğini doktorunuza sorun. Kendinize bakmak için ne yapmanız gerektiğini tam olarak anladığınızdan emin olun. Anlamadığınız bir şey varsa sorular sorun. Ayrıca şunları da yapmalısınız:
- Vajinanızdan hafif kanama ve sarımsı sıvı gelmesini bekleyin. Bu birkaç hafta sürebilir. Ped veya külot astarı kullanabilirsiniz, ancak tampon kullanmayın.
- Tüm ilaçlarınızı talimatlara uygun olarak alın:
- Ağrıyı hafifletmek için asetaminofen (örnek marka adı: parol), ibuprofen (örnek marka adları: ibufen) veya naproksen (örnek marka adı: Apranax) gibi reçetesiz ilaçlar alabilirsiniz.
- Doktorunuz opioid ağrı kesici ilaç yazdıysa kabız olabilirsiniz. Bu sorunu önlemek için bir dışkı yumuşatıcı alın.
- Kesiğinize dikkat edin - Dikişleriniz veya deri zımbalarınız olabilir.
- Duş alabilirsiniz. Daha sonra kesiğinizi kurulayın. Kesiğinizi banyo, havuz veya göl gibi su altında bırakmayın. Bu iyileşmeyi yavaşlatabilir ve enfeksiyon kapma olasılığınızı artırabilir.
- Kesiğinize veya bandajınıza dokunmadan önce ve sonra daima ellerinizi yıkayın.
- Aktivitenizi yavaşça artırın: Evinizin etrafında kısa yürüyüşlerle başlayın ve her gün biraz daha fazla yürüyün.
- Öksürdüğünüzde, hapşırdığınızda veya güldüğünüzde kesiğinizin üzerine bir yastık bastırın. Bu, bölgeyi desteklemeye ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur.
- Ağır kaldırmaktan 6 ila 8 hafta boyunca kaçının. Bu süre zarfında bebeğinizden daha ağır bir şey kaldırmayın. Doktorunuz veya hemşireniz fiziksel aktiviteyi kademeli olarak nasıl artıracağınız konusunda sizinle konuşacaktır. Bu, iyileşmenizin yanı sıra hamilelik ve doğumdan önce ne kadar aktif olduğunuza da bağlı olacaktır.
- Opioidler gibi güçlü ilaçlar veya uykunuzu getiren ilaçlar kullanırken araç kullanmaktan kaçının. Ağrı veya rahatsızlığa neden oluyorsa araç kullanmayın.
- 2 hafta boyunca cinsel kaçının. Bundan sonra, kendinizi hazır hissettiğinizde seks yapabilirsiniz. Doğum kontrolü hakkında sorularınız varsa doktorunuzla veya hemşirenizle konuşun. Doğum yaptıktan kısa bir süre sonra tekrar hamile kalmak mümkündür.
- Kabızlığa yardımcı olmak için bol su ve diğer sıvıları için. Meyve ve sebze gibi bol lifli yiyecekler yiyin.
- Doktorunuz size bir karın bandı verdiyse, talimatlara uygun olarak kullanın. Bu, karnınızın etrafına taktığınız esnek bir banttır. İyileşirken kaslarınızı desteklemeye yardımcı olur.
- Mümkün olduğunda eşinizden, aile üyelerinizden veya arkadaşlarınızdan yardım alın. Yeni doğmuş bir bebeğe bakarken bir yandan da ameliyattan çıkmak zordur. Mümkün olduğunca dinlenmeye çalışın.
Hangi takip bakımına ihtiyacım var?
Doktorunuz, hemşireniz veya ebeniz doğumdan birkaç hafta sonra sizi tekrar görmek isteyecektir. Bu ziyareti ne zaman planlayacağınızı size söyleyeceklerdir. Fiziksel bir muayene yapacaklar, nasıl iyileştiğinizi kontrol edecekler ve kendinize ve bebeğinize bakabildiğinizden emin olacaklardır.
Dikişleriniz varsa, kendiliğinden emilebilirler. Eğer zımbalarınız varsa, onları aldırmanız gerekecektir. Doktorunuz bunu genellikle sezaryen doğumunuzdan sonraki 1 hafta içinde yapmak isteyecektir.
Doktoru ne zaman aramalıyım?
Aşağıdaki durumlarda tavsiye için hemen doktorunuzu veya hemşirenizi arayın:
- Vajinal kanamanız ağırlaşırsa.
- 38°C’den yüksek ateş, titreme, hızlı kalp atışı, soğuk veya nemli cilt veya baş dönmesi gibi enfeksiyon belirtileriniz varsa.
- Ağrınız kötüleşirse.
- İdrar yaparken ağrınız var.
- Kesiğiniz daha fazla ağrıyor veya kızarıyor ya da kanıyor veya sıvı sızdırıyor.
- Emzirirken sorun yaşıyorsanız veya sizi endişelendiren meme belirtileri varsa.
- Nefes darlığı, göğüs ağrısı veya bacak ağrısı ya da şişliği yaşıyorsanız.
- Depresif hissediyorsanız veya başa çıkmakta zorlanıyorsanız.